اینجا شهر فولادین خراسان جنوبی ست که هر چه در این شهر تولیدی می بینی از جنس فولاد است و آن چه به تولیدات آن برمی گردد. اراده‌های پولادین هم دست به دست هم دادن تا با همراهی دولت سیزدهم چرخه این زنجیره پولادین را در این شهر فولادی تکمیل کنند و زمینه ساز اشتغال بیکاران، مهندسان و تحصیل کردگان بسیاری باشند.
سرآغاز فولادی شدن خراسان جنوبی
هنوز ۳ از استقلال خراسان جنوبی نگذشته بود که این استان تشنه سرمایه گذاری های صنعتی و اقتصادی کلان در فهرست ۸ طرح فولادی ایران زمین قرار گرفت اقبال هم از این صنعت مادر که قرار شد در قاینات پا به عرصه وجود بگذارد بسیار بود.
اما آن چه در این میان سبب شد تا روند احداث غول فولادی آن هم در عین حال پر آب‌بر بسیار طولانی شود و از شروع تا ورود اولین مرحله آن به چرخه تولید زمانی ۱۴ ساله طی شود شاید در حوصله این سیاهه نباشد اما پتک های فولادین بسیاری بر چرخ احداث این ابر صنعت خراسان‌جنوبی کوبیده شده تا روند آن طولانی و زمان بر شود.
افتتاح با حضور رئیس جمهور
بالاخره این پتک های فولاین لای چرخ ساخت ابر پروژه صنعتی خراسان‌جنوبی در دولت سیزدهم برداشته شده و ۲۴ آذر سال ۱۴۰۱ با حضور رئیس جمهوری روبان بهره برداری از این غول فولادی بریده شد و واحد احیای مستقیم مجتمع فولاد قاینات با ظرفیت تولید سالانه ۸۰۰ هزار تن آهن اسفنجی وارد چرخه تولید شد.
لازم به یادآوری‌ست کلنگ احداث پروژه فولاد قاینات شهریور سال ۸۶ با پیش بینی سرمایه گذاری ۸۰۰ میلیارد تومانی به زمین زده شد تا جزو ۸ طرح استانی فولاد کشور قرار گیرد و بر اساس افقی که برای آن در نظر گرفته شد قرار بود این طرح مادر و بزرگ صنعتی و اقتصادی خراسان‌جنوبی سال ۹۲ وارد چرخه تولید شود اما یک دهه دیرتر پا به عرصه تولید گذاشت و تولد تولید آن آغاز شد.
تولد یک سالگی واحد احیا
چند روزی از تولد یک سالگی واحد احیا مستقیم ابر صنعت خراسان‌جنوبی به چرخه تولید نگذشته بود که «راهیان پیشرفت» یا همان «راویان پیشرفت» مهمان بزرگترین صنعت در حال تولید و ساخت استان شدند.
اداره پولادین این صنعت فولادی خراسان جنوبی را بعد از دو دهه از شروع آن به فولادی آب دیده مبدل کرده است تا برای همیشه بر صفحه صنعت ایران زمین به یادگار بماند و گردش این چرخ پولادین زمینه ساز گردش چرخ تولید و زندگی بسیاری باشد که در این مجتمع فولادی کار کردند، کار می کنند و کار خواهند کرد.
حس بسیار خوبی دارد که از نزدیک تلاش و پشتکار فولادین مهندسان، کارگران، صنعتگران، مجریان و…. ایران زمین را ببینی و از نزدیک لمس کنی که چطور اسکلت آهنین این صنعت پولادی در این نقطه از خراسان جنوبی پا گرفته و با اداره پولادین در حال توسعه و پیشرفت است.
افق فولادین مجتمع فولاد
«این کارخانه در قالب ۳ واحد احیای مستقیم (خط تولید آهن اسفنجی)، فولادسازی و نورد در حال احداث است که با ورود واحد احیا از آذر سال گذشته برای بیش از ۲ هزار و ۴۰۰ نفر اشتغال ایجاد شده و در ماه های پیش رو هم شاهد افتتاح واحد فولاد سازی و تا پایان سال ۱۴۰۵ هم شاهد افتتاح واحد نورد آن خواهیم بود».
این توضیحات را محمد محمدی، فرماندار قاینات با ورود راویان پیشرفت به این مجتمع فولادی ارائه داد و افتتاح واحد احیای مستقیم آن با حضور رئیس جمهوری در سال ۱۴۰۰ اشاره کرد.
وی ادامه داد: سنگ های معدنی سنگان خواف به کنسانتزه و بعد طی فرایندی به گندله تبدیل شده که از مسیر سنگان به کارخانه فولاد منتقل می شود و این روند در طول روز توسط ۲۰۰ تا ۲۳۰ خودرو به مجتمع فولاد قاینات منتقل می شود.
به گفته وی و این گندله طی فرآیندی در واحد احیای فولاد به آهن اسفنحی تبدیل می‌شود که خود مقدمه واحد فولاد سازی است.
فرماندار قاینات به این موضوع هم اشاره کرد که تولید و اشتغال همان موضوع مد نظر مقام معظم رهبری است بنابراین باید این مهم در شهرستان نهادینه شود.
محمدی تصریح کرد: فولاد قاینات امروز به یک افتخار ملی تبدیل شده است.
وی اضافه کرد: پس از افتتاح پروژه احیا مستقیم مجتمع فولاد به دست با کفایت ریاست جمهوری و با عنایت به دستورات و تاکیدات آیت الله رئیسی به استاندار شتاب پیشروی در زمینه واحد فولاد سازی انجام و اعتبارات قابل توجهی تزریق شد.
افتتاح واحد احیا مهر ۱۴۰۰
مهندس امیر نوری زاده، مدیر واحد احیای مستقیم مجتمع فولاد قاینات در این بازدید اظهارداشت: این مجموعه مشتمل بر ۳ واحد شامل احیای مستقیم، فولاد ساز، نورد و یکسری واحدهای پشتیبانی است.
وی گفت: واحد احیای مستقیم سال ۱۴۰۰ به بهره برداری رسیده و از اول مهر همان سال تولید رسمی مجتمع شروع شد که تاکنون بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن آهن اسفنجی تولید کرده ایم که به شرکت های ذوب و فولاد سازی در سراسر کشور منتقل شد.
رشد ۳۴ درصدی تولید
وی با تاکید بر اینکه کیفیت تولیدات واحد احیا قابل رقابت با کارخانجات مطرح کشور است تصریح کرد: ظرفیت اسمی تولید در واحد احیا ۱۰۴ تن بر ساعت است که امسال با رشد ۱۱ درصدی این ظرفیت به ۱۱۶ تن بر ساعت رسید.
وی ادامه داد:در ۸ ماهه سال جاری که از سوی مقام معظم رهبری سال مهار تورم، رشد تولید نامگذاری شده، توانستیم ۳۴ درصد رشد تولید نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته باشیم.
اشتغال زایی ۲۴۰۰ نفر واحد احیا
وی اشتغالزایی مستقیم این واحد را بیش از ۴۰۰ نفر و اشتغالزایی غیر مستقیم را بیش از ۲ هزار نفر اعلام کرد که در سه شیفت مشغول بکارند.
مدیر واحد احیای مستقیم مجتمع فولاد قاینات در ادامه به این موضوع اشاره کرد که از شهریور ماه سال جاری پروژه بریکت سازی هم در مجتمع فولاد قاین افتتاح شده که آهن اسفنجی تولید شده در واحد احیای مستقیم را قبل ارسال به کارخانجات فولاد سرند کرده کنیم و نرمه ها را برای جلوگیری از هدر رفت در واحد بریکت سازی قالب شده و به کوره ذوب منتقل می کنیم.
نوری زاده میزان سرمایه گذاری این پروژه را ۵۰۰ میلیارد تومان اعلام و اظهارکرد: در راستای حمایت از محیط زیست تصفیه خانه شماره ۲ یا ثانویه را با سرمایه گذاری ۷۰۰هزار یورو در دست احداث داریم که تجهیزات نصب شده و تا پایان سال به بهره برداری می‌رسد.
وی در ادامه به یکی دیگر از اقدامات انجام گرفته در این مجتمع اشاره و اضافه کرد: سیستم پایش آنلاین نیز با سرمایه گذاری ۲۵۰ هزار یورو امسال شروع شد و تا پایان فروردین ماه سال آینده نیز به بهره برداری می رسد که گازهای خروجی از کارخانه در این بخش پایش و آلایندگی محیط زیستی هم رصد می شود.
وورد واحد سولفور زدایی به چرخه تولید
همین طور که با سر و صدا بسیار تولید و ساخت در این مجتمع فولادی در حال ادامه مسیر هستیم مدیر واحد احیای مستقیم مجتمع فولاد قاینات از راه اندازی سیستم سولفور زدایی با سرمایه گذاری ۴ و ۴ دهم میلیون یورو طی دو ماه آینده خبر داد و اظهارداشت: این سیستم باعث می شود ظرفیت تولید ما کاهش پیدا نکند چرا که اگر سولفور داخل گاز طبیعی و گندله مصرفی موجود باشد، آن را جذب تا به سیستم صدمه‌ای نرسد.
نوری زاده با بیان اینکه گندله مصرفی ما از سنگان خواف تهیه شده نیاز روزانه این واحد ۴ هزار تن است ادامه داد: تولید روزانه آهن اسفنجی این واحد ۲ هزار و ۷۰۰ تن است که امسال ۶۶۵ هزار تن تولید داشته ایم.
سرمایه گذاری ۱۱۰ میلیون یورویی
وی با بیان اینکه در واحد احیای مستقیم ۱۱۰ میلیون یورو سرمایه گذاری شده، افزود:واحد نورد هم یک واحد ۳۰۰هزار تنی است که تولید میلگرد و کلاف صنعتی را بر عهده دارد که مناسب کارهای صنعتی است و طی قراداد با یک شرکت چینی تجهیزات آن در حال ساخت است.
همچنین مشاور پروژه تعیین شده، پیمانکار اجرا هم کارهای ارزیابی و کیفی را انجام داده و تا ۴۰ روز آینده پیمانکار نهایی از بین ۵ شرکت تعیین خواهد شد و تلاش داریم کلنگ زنی این پروژه را تا دهه فجر امسال عملیاتی کنیم.
به گفته وی پیش بینی بهره برداری از این پروژه ۳۶ ماهه و تا پایان سال ۱۴۰۵ است.
مدیر واحد احیای مستقیم مجتمع فولاد قاینات بازار فروش تولیدات مجتمع را مثبت ارزیابی کرد و گفت:ما هر چه تولید می کنیم، ۴۸ ساعت بعد به فروش می رشد و چون نیاز کشور را تامین می کنیم، صادرات آن منطقی نیست.
بعد از توضیحات مدیر واحد احیا راویان پیشرفت در این کارگاه عظیم تولیدی فولادی همچنان به پیش می روند تا شاهد اراده های پولادین برای ساخت و راه اندازی واحد فولادی این مجتمع تولیدی باشند. قطعه قطعه آهن اینجا بر روی با پیچ و مهرها و جوشکاری های استوار شده اند تا واحد فولادی این مجتمع فولادی پا بگیرد و متولد شود.
روند طولانی کار طی سال های دور سبب شده تا این اسکلت و سرپناه آهن محل لانه گذاری و خانه امنی برای پرندگان از جمله کبوتران باشد که به طور حتم با ورود این واحد به چرخه تولید مجبورند این مهاجران نیز جلای وطن کنند و به مکانی امن دیگر بروند.
مهدی خداپرست،سرپرست پروژه فولاد سازی مجتمع فولاد قاین به جمع راهیان پیشرفت می پیودند تا اطلاعات لازم را در اختیار خبرنگاران قرار داده و پاسخ گوی پرسش هایشان باشد.
وی به پیشرفت فیزیکی ۸۹ درصدی پروژه اشاره و گفت: واحد فولادسازی تا نیمه اول سال آینده به بهره برداری می رسد.
وی با بیان اینکه مرحله اول راه اندازی واحد فولاد امسال انجام می شود، افزود:در واحد فولاد سازی سالانه ۸۰۰ هزار تن انواع بیلت تولید خواهد شد.
نگاه پولادین دولت به مجتمع فولادی
وی با بیان اینکه مراحل مختلف راه اندازی واحد فولاد در دست اقدام قرار دارد افزود:با نگاه ویژه دولت سیزدهم برای محرومیت زدایی از مناطق کمتر توسعه یافته و محروم و طی بازدید رئیس جمهور از این مجتمع در سال گذشته، شاهد رقم خوردن اتفاقات خیلی خوبی در پروژه هستیم.
وی به گوشه ای از اقدامات انجام گرفته از ابتدای سال گذشته در این واحد اشاره کردو ادامه داد: تزریق اعتبار بالغ بر ۱۳ هزار میلیارد ریال به پروژه از جمله این اقدامات بوده که سبب تامین ۲ هزار و ۲۵۰ تن تجهیزات واحد، نصب ۴ هزار و ۸۰۰ تن تجهیزات مکانیکال، نصب ۴ هزار و ۱۰۰ تن اسکلت فلزی و اجرای کابل کشی به میزان ۲۷۲ کیلومتر و … شد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر در مرحله راه اندازی واحد اکسیژن هستیم افزود: با برنامه ریزی انجام شده در بهمن ماه سال جاری با انجام اولین قوس کوره ذوب واحد فولاد سازی وارد فاز عملیاتی خواهد شد.
اشتغال ۵۵۰۰ نفر در واحد فولاد
سرپرست پروژه فولاد سازی مجتمع فولاد قاینات میزان اشتغال مستقیم ایجاد شده در این واحد را بالغ بر ۵۰۰ نفر و اشتغالزایی غیر مستقیم را ۵ هزار نفر اعلام کرد و افزود: در حال حاضر ۷۰۰ نفر در پروژه مشغول بکارند.
وی به راه اندازی واحد نورد با ظرفیت ۳۰۰ هزار تن و واحد آهک به عنوان طرح های توسعه ای کارخانه اشاره و اضافه کرد: عمده تجهیزات کارخانه از داخل کشور تامین شده اند.
خداپرست با اشاره به اینکه مجتمع فولاد قاین یکی از ۸ مجتمع فولادسازی کشور است که از سال ۸۶ در مناطق محروم استارت خورده،افزود: نسبت به بقیه پروژه های فولاد سازی کشور در رتبه دوم تا سوم قرارداریم.
سرپرست پروژه فولاد سازی مجتمع فولاد قاینات ادامه داد: زیر ساخت های پروژه شامل برق و گاز بطور کامل فراهم شده و برای تامین آب مورد نیاز مجتمع فولاد قاین هم اقدام به سرمایه گذاری در پروژه تصفیه خانه پساب فاضلاب شهر قاین به مبلغ هزار میلیارد تومان کرده ایم و علاوه بر این از محل پروژه انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان هم در بلند مدت تمامی نیاز آبی کارخانه تامین خواهد شد.
خداپرست افزود: عمده تولیدات واحد فولاد در داخل کشور مصرف خواهد شد و بخشی هم در واحد نورد کارخانه برای تولیدانواع پروفیل های خاص به مصرف خواهد رسید.
وی با اشاره به اینکه سالانه به یک میلیون تن آهن اسفنجی در واحد فولاد نیاز داریم گفت:برای بهره برداری از واحد فولاد افتتاح واحد اکسیژن سازی در اولویت است که این بخش نیز در دست اقدام است.
همچنین برای تامین آهک هم با یک کارخانه آهک در حال عقد قراردادهستیم و تا زمان راه اندازی آن کارخانه این نیاز از داخل استان و بخشی خارج استان تامین خواهد شد و مشکلی نخواهیم داشت.
سخن پایانی: امید که هر چه زودتر زنجیره های این غول فولادین خراسان جنوبی تکمیل و وارد چرخه تولید کشور شود تا شاهد نقش آفرینی آن در اقتصاد پولادین ایران زمین باشیم.
