خراسان جنوبی همچنان تشنه است/ کویرنشینان چشم‌انتظار طرح انتقال آب از عمان

به گزارش نگاه خراسان جنوبی؛ خشکسالی و کم‌آبی از دیرباز بر گلوی خراسان جنوبی پا گذاشته و خسارت‌های جبران‌ناپذیری به بار آورده است. کمبود آب شرب از سویی و خشک‌شدن قنوات کشاورزی از سویی دیگر بر این دیار تشنه چمبره انداخته و امید کشاورزان را هم خشکانده است.

بنا بر آمار مسئولان، در حال حاضر ۹۹٫۴۶ درصد مساحت خراسان جنوبی متأثر از خشکسالی بوده و تنها ۰٫۴۴ درصد مساحت استان از این نظر معمولی است.

هرچند حال و روز منابع آبی به دلیل کاهش نزولات آسمانی و برداشت‌های بی رویه در اغلب نقاط جمعیتی کشور خوب نیست اما بحران در شرق کشور با توجه به وضعیت جغرافیایی و اقلیمی به مراتب بسیار شدیدتر از دیگر نقاط کشور است.

متاسفانه در دهه‌های اخیر چالش‌های متعددی در زمینه تامین منابع آبی به ویژه در شرق کشور به وجود آمده که از همین رو مسئولان، کارشناسان و صاحب نظران به دنبال چاره‌ای برای حل مشکل آب در شرق کشور رفتند و براین اساس طرح انتقال آب دریای عمان به سه استان شرقی کشور شامل سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان شمالی به تصویب رسید.

مطالعات جدی انتقال آب از جنوب کشور و به ویژه دریای عمان در سال ۱۳۹۳ آغاز شد و پس از دریافت تأییدیه‌های زیست محیطی، تفاهم نامه انتقال آب دریای عمان از سواحل چابهار به استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان با حضور معاون وزیر وقت نیرو در امور آب و فاضلاب و استانداران وقت این سه استان، شهریور ۱۳۹۸ در مشهد امضا شد.

بنا به جزئیات این طرح، سهم استان خراسان رضوی ۱۱۰ میلیون مترمکعب، سهم خراسان جنوبی ۶۰ میلیون مترمکعب و سهم سیستان و بلوچستان ۲۲۸ میلیون مترمکعب بوده که مجموع این سهم‌ها میزان خروجی آب است.

هر چند این طرح در دهه اول پیشرفت چندانی به خود ندید اما بر اساس گفته‌های مسئولان، طی دو سال اخیر روند خوبی را شاهد بوده و امید است طی آینده ای نزدیک ناجی استان‌های تشنه کشور باشد.

خراسان جنوبی همچنان تشنه است

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان جنوبی با بیان اینکه از ابتدای سال زراعی جاری، متوسط بارش استان حدود ۱۰۱ و نیم میلی‌متر است، افزود: میزان بارش‌ها متوسط در مدت مشابه سال گذشته ۹۴٫۷ دهم میلی‌متر بوده که امسال تا این لحظه حدود ۱۰ درصد افزایش بارندگی داشته‌ایم، اما هنوز به نسبت بارش‌ها در بلندمدت نرسیده‌ایم و باید به ۱۱۷٫۶ دهم میلی‌متر برسیم.

عباس‌زاده با بیان اینکه نسبت به دوره بلندمدت مشابه ۱۴ درصد کاهش بارندگی داریم، گفت: بر اساس گزارش‌های رسمی و رصدهای علمی در کنار تغییر اقلیم، نوع بارش باران در کشور تغییر کرده و بارش‌ها مقطعی و سیل‌آسا شده است.

بنا به گفته وی ؛ خراسان جنوبی پهناور بوده و حوزه آبریز استان وسیع بوده که مدیریت آن، نیازمند تدابیر ویژه است.

پیش‌بینی ۵۰ هزار میلیارد اعتبار برای اجرای طرح

جواد قناعت، استاندار خراسان جنوبی چندی پیش در جمع رسانه‌ها بیان کرد: در راستای جبران کم‌آبی، ابر پروژه انتقال آب دریای عمان به خراسان جنوبی در دولت سیزدهم عملیاتی شد تا بتوانیم تأثیرات خشکسالی در استان را کاهش دهیم.

وی با بیان اینکه شرکت ایمواسکو مجری ابر پروژه انتقال آب دریای عمان به استان‌های شرقی کشور است، افزود: خط چهار این پروژه برای سیستان و بلوچستان بود که با پیگیری‌های متعدد مدیران استانی در سال گذشته استان ما به پروژه اضافه شد و این پروژه از چابهار تا مشهد یک هزار و ۳۴۲ کیلومتر بوده که ۳۸۰ کیلومتر آن مربوط به خراسان جنوبی است.

قناعت ادامه داد: ۲۷۰ کیلومتر انشعابات آب به نهبندان، سربیشه، درمیان، بیرجند، خوسف، قاین، زیرکوه و سایر شهرستان‌ها بوده که ۳۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد، در مجموع برای خطوط اصلی و انشعابات آبرسانی ۵۰ هزار میلیارد تومان اعتبار پیش بینی شده است.

استاندار خراسان جنوبی با اشاره به اینکه هم اکنون در مرحله سوم آبرسانی به استان هستیم، گفت: اواخر نیمه اول سال ۱۴۰۳ وارد مرحله چهارم آبرسانی به خراسان جنوبی خواهیم شد.

ورود ۶۰ میلیون متر مکعب آب به استان

قناعت با بیان اینکه در مجموع ۱۸۰ میلیون متر مکعب تخصیص آب در افق برنامه پیش بینی شده است، گفت: پروژه در مرحله مسیرسازی ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد انتظار این است که کار با شتاب پیش برورد که پایان دولت سیزدهم شاهد انتقال آب به استان خراسان جنوبی باشیم.

وی افزود: هزار و ۳۴۲ کیلومتر مسیر انتقال آب از دریای عمان، چابهار تا مشهد است که ۳۸۰ کیلومتر آن در خراسان جنوبی واقع شده است.

قناعت اظهار کرد: با اجرای پروژه انتقال آب از دریای عمان ۶۰ میلیون مترمکعب آب وارد خراسان جنوبی می‌شود و در یک افق بلندمدت به سه برابر افزایش می‌یابد.

جزئیات طرح انتقال آب به استان

حسن‌زاده، کارشناس شرکت مهندسی مشاور توساب و طرح و نظارت پروژه چندی پیش در گفت و گو با خبرنگار ما با بیان اینکه ابرپروژه انتقال آب دریای عمان به صنایع شرق کشور به طول حدود ۱۳۴۰ کیلومتر است، افزود: این طرح از چابهار آغاز شده و تا شریف‌آباد مشهد ادامه دارد و قرار است یک هد ۵ هزار و ۶۷۰ متر را توسط ۱۵ ایستگاه پمپاژ کند.

وی با بیان اینکه در این مسیر ۱۷ مخزن تعادلی وجود دارد، اظهار کرد: برآورد ریالی اولیه که انجام شده، ۱۳۵ هزار میلیارد بوده که از این میزان سهم سیستان و بلوچستان ۴۵ هزار میلیارد تومان، ۲۵ هزار میلیارد تومان سهم خراسان جنوبی و ۲۱ هزار میلیارد تومان هم سهم خراسان رضوی است.

حسن‌زاده، با بیان اینکه خط انتقال آب با دبی ۸ مترمکعب در ثانیه احداث می‌شود، گفت: برای معدن سنگان احداث بستر مسیر انجام شده و در این مسیر دو ایستگاه تعادلی قرار دارد.

وی بیان کرد: برای فاز دوم پروژه، تأمین آب شرب هم دیده شده و بر اساس پیش‌بینی‌ها، سال ۱۴۰۵، پروژه انتقال آب از دریای عمان به استان‌های شرقی به اتمام می‌رسد.