بی‌مهری مهر به معدنچیان طبس/بابا برای نان جان داد
بیرجند- حادثه انفجار معدن در طبس در اولین روز از مهرماه سال جاری، غم بزرگی بر دل طبس گذاشت و درس ناخوشایندی را برای دانش‌آموزان خانواده‌های داغ‌دیده مشق کرد.
به گزارش نگاه خراسان جنوبی به نقل از تابناک خراسان جنوبی، پوتین‌ها را پوشیدند، کلاه ایمنی، ماسک اکسیژن و وسایل کار را برداشتد تا گام به اعماق زمین بگذارند. رفتند تا از میان تاریکی‌ها و سیاهی زمین، لقمه نانی بتراشند و در نگاه خانواده روسفید بمانند.
هر روز و هرشب کارشان همین بود و زندگی‌شان با سر و رویی سیاه و ریه‌هایی نحیف در دالان‌های تنگ معدن می‌گذشت.
اما آن شب با همیشه فرق داشت. معدنچیان در دو بخش معدن زغالسنگ معدنجو در دو بلوک c و B مشغول کار بودند. بلوک c بعد از ورود از دهانه ۷۵۰ متر ادامه دارد و در عمق ۲۵۰ متری از سطح زمین به تونل بلوک B می‌رسد.
بنا به گفته‌ها این دو تونل از بیرون حدود دو کیلومتر با یکدیگر فاصله دارد اما برای تهویه به یکدیگر وصل می‌شوند.
ساعت ۲۱، شنبه یکم مهرماه ۱۴۰۳ بود و گروهی از معدنچیان که در شیفت سوم کاری قرار داشتند، پیکورها را به دل معدن می‌زدند تا نان بتراشند.
گاز بی‌بو و سمی متان در تونل منتشر شد، یک جرقه کافی بود تا انفجاری مهیب اتفاق بیفتد و همین‌طور هم شد.
صدای انفجار مهیب در سکوت شب، غوغایی بزرگ به پا کرد. بر اساس شنیده‌ها، نشست گاز متان در انتهای بلوک c عامل این انفجار بود که بلوک B را هم تحت تاثیر قرار داد. هیچ کس نمی‌دانست سرنوشت معدنچنیان چه شده و چه خواهد شد و عملیات امداد و نجات از همینجا آغاز شد.
دو روز بعد از حادثه
حالا دو روز از حادثه می‌گذرد. آمار مسئولان از ۱۶ مصدوم و ۳۸ کشته خبر می‌دهد و ۱۱ معدن‌چی هنوز در بلوک c محبوس هستند.
افرادی که هر کدام از نقطه‌ای آمده بودند تا روزی حلال بر سر سفره ببرند، به قیمت نان، جان دادند. همه از آمار می‌گویند و تلاش نیروهای امدادی، خدماتی و حضور مسئولان کشوری در صحنه تشکر می‌کنند اما هیچ کس از داغ دل مادر چیزی نمی‌گوید… هیچ کس از درد دختر و پسربچه‌ای که باید درس ” بابا برای نان جان داد” را در اولین روز مهر مشق کند، نمی‌گوید.
هیچ مسئولی در مصاحبه علت را شرح نمی‌دهد و از قصورات چیزی نمی‌گوید. هر چند بنا به گفته خودشان، علت بعد از حادثه بررسی خواهد شد اما حکایت همان نوش‌دارو بعد از مرگ سهراب است.
مروری بر حوادث معدن در کشور
این اولین حادثه معدنی نبوده و قطعا آخرین حادثه هم نخواهد بود. بر اساس تحلیل برخی رسانه‌ها، از ۶۰۲۵ معدن در حال بهره‌برداری کشور طی سال ۱۴۰۰ در ۲۷۰ معدن، تعداد ۱۴۰۶ حادثه شغلی اتفاق افتاده است.
با بررسی تعداد وقوع حادثه در معادن دارای حادثه در سال ۱۴۰۰ ملاحظه می‌شود که معادن استخراج سنگ‌آهن، زغالسنگ و شن و ماسه به ترتیب با ۳۹۰، ۳۶۸ و ۱۸۷ حادثه بیشترین تعداد وقوع حادثه را به خود اختصاص داده‌اند. به‌عبارتی در معادن زغالسنگ به‌طور میانگین روزانه یک حادثه شغلی رخ می‌دهد.
همه این اعداد و ارقام درحالی است که طی سال ۱۴۰۰ از کل ۶۰۲۵ معدن فعال در کشور، تنها ۱۰۱ معدن یا معادل ۱.۸ درصد از آنها مربوط به استخراج زغالسنگ بوده است.
از سویی دیگر بنا به اعلام رسانه‌های موثق، سیزدهم اردیبهشت ۹۶ انفجار در معدن زغال سنگ زمستان یورت در شهر آزادشهر در استان گلستان، جان ۴۳ نفر را گرفت.
فروردین ۸۸ انفجار هولناکی در معدن باب نیزو در زرند کرمان رخ داد که باعث مرگ ۱۲ کارگر شد.
آذرماه سال ۹۱ در جریان انفجار در معدن یال شمالی در ۲۵ کیلومتری طبس هشت نفر از کارگران جان باختند.
شهریور سال گذشته بر اثر انفجار گاز و ریزش آوار در یکی از تونل‌های معدن طرزه در دامغان، ۶ نفر زیر آوار کشته شدند.
آذر ۸۹ ریزش تونل شماره یک معدن هجدک کرمان جان پنج نفر از کارگران را در عمق ۶۰۰ متری آن گرفت.
علت حوادث چیست؟
اما علت این حوادث جای تامل و بررسی دارد. چرا باید به صورت دوره‌ای شاهد این‌گونه از حوادث باشیم و مسئولان راه تکرار بر خطر نمی‌بندند.
یافتن علت تنها کافی نیست. تامین امنیت کارگران از سوی صاحبان کار و نظارت بر روند فعالیت‌ها از مهم‌ترین مسائلی است که باید مورد توجه باشد.
طبیعی است تمام دستگاه‌ها و نهادها بعد از این‌چنین حوادثی، برای تسکین درد خانواده‌های عزادار خدمات مختلفی به آنها ارائه می‌دهند اما کاش قبل از وقوع حادثه حق و حقوق کارگر به معنای واقعی دیده شود.
آیا حقوق ۱۲ میلیون تومان برای کارگر معدن که باید ساعت‌ها در دل زمین از جان مایه بگذارد، کافی است؟ آیا با افزایش تورم، نباید حقوق این قشر هم افزایش یابد؟
اظهارات مسئولان
هرچند هنوز عملیات امداد رسانی به حادثه معدنجو ادامه دارد و بر اساس تجربه، با پایان کار، پرونده بررسی علل حادثه باز می‌شود، اما برخی مسئولان گفته‌هایی قابل تامل نقل می‌کنند.
علی مقدسی‌زاده، رئیس کانون شورای اسلامی کار خراسان جنوبی دوم مهرماه در دیدار با وزیر کار گفته بود: «معدن سنسور گاز متان ندارد، اگر یک سنسور گاز متان مانند معدن مرکزی داشتیم این اتفاق نمی‌افتاد، حقوق کارگران ۶ ماه دیگر در حال بسته شدن است، خواهش می‌کنیم حقوق بر مبنای اصل ۴۱ باشد.
این کارگران می‌دانید چقدر حقوق می‌گرفتند ۱۲ میلیون تومان و خواهش داریم افزایش حقوق این افراد بر اساس افزایش تورم محاسبه شود ».
نامی، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور صبح دوشنبه دوم مهرماه در محل حادثه معدن معدنجوی طبس در جمع خبرنگاران گفت: « باید تونل‌های معدنی و به ویژه زغالسنگ کشور به سنسورهای تشخیص غلظت گاز متان مجهز شوند تا وقتی غلظت از حد استاندارد فراتر رود، کارگران و مسئولان معادن متوجه شوند و به موقع از معدن خارج شوند».
محمد جواد ظریف معاون راهبردی رئیس‌جمهور در شبکه اجتماعی ایکس در واکنش به حادثه معدنجوی طبس نوشت: «کلمات در عزا و تسلیت از دست رفتن ده‌ها جان عزیز در معدن طبس قاصرند. در غم خانواده‌های کارگران عزیزِ درگذشته شریکم و به ایشان و هم‌وطنان این مصیبت دردناک را تسلیت می‌گویم. روحشان شاد. امیدوارم بررسی کارشناسانه علل این فاجعه منجر به بازنگریِ مؤثر در ضوابط و فناوری ایمنی معادن و پیشگیری از تکرار مصائب مشابه شود.»
حقیقت‌های تلخ نماینده مجلس
نخعی، نماینده مردم نهبندان در مجلس در جلسه علنی امروز ، سه‌شنبه ۳ مهر ماه مجلس شورای اسلامی، با اشاره به حادثه انفجار معدن ذغال سنگ در طبس، گفت: باید هرچه زودتر در ارتباط با این حادثه رسیدگی فوری انجام و ابعاد مختلف آن بررسی شود. لازم است با مسببان این حادثه تلخ و ناگوار برخورد و به مردم گزارش آن ارائه شود.
وی تاکید کرد: امیدوارم رسیدگی به موضوع معدن طبس به سرنوشت حوادث قبلی دچار نشود، چرا که وقتی حادثه‌ای اتفاق می‌افتد، بسیاری می‌گویند که ما بررسی می‌کنیم و گزارش می‌دهیم اما متأسفانه بعد از مدتی موضوع به فراموشی سپرده می‌شود؛ مشابه آن را در حادثه آتش سوزی منطقه ویژه بیرجند داشتیم که تا امروز هیچ گزارشی به مردم ارائه نشده است.
نماینده مردم نهبندان در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: بسیاری از این حوادث به دلیل تبانی ناجوانمردانه یک مشت سرمایه‌دار از خدا بی‌خبر با برخی از مسئولان بی‌کفایت اتفاق می‌افتد و در سایه عدم نظارت مناسب است که این مسائل باید رسیدگی شود. همچنین فساد سیستماتیکی که در مسئولیت‌های نظارتی ایمنی وجود دارد باید از بین برود.
نخعی گفت: جای تأسف است که وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی می‌گوید که این حادثه غیرقابل پیش‌بینی بود، این حرف غیرکارشناسی و غیرعلمی است. اگر خطرات به درستی شناسایی و مدیریت ریسک به خوبی انجام می‌شد و کار علمی مناسب صورت می‌گرفت و اگر مسئولان زیرمجموعه وزارت کار، کار خود را درست انجام داده بودند، این اتفاق نمی‌افتاد. مردم از مسئولان انتظار دارند که به جای فرافکنی، حرف درست منصفانه و علمی بزنند.
انتظار می‌رود پرونده انفجار معدن طبس تا زمان رسیدگی به عاملان حادثه باز بماند و در لابه‌لای اما و اگرهایی پر از ابهام گم نشود.
انتهای پیام/