ورزش؛ نسخه شفا بخش ولی مهجور

۲۶ مهر ماه هر سال که به عنوان روز تربیت بدنی و ورزش نامگذاری شده فرصتی است برای ترویج فرهنگ ورزش. آنان که دستی در فعالیت های ورزشی دارند به طور حتم تاثیر جادویی فعالیت های بدنی را درجسم و روحشان تجربه کرده اند. ورزش منظم و مداوم حتی این که مانند پیاده روی و کوهپیمایی با کم ترین هزینه و مقدمات انجام شود، در کوتاه ترین زمان آثار شفابخش خود را برای فرد آشکار می کند. از تنظیم فاکتورهای جسمانی مانند ضربان قلب، قند، چربی خون، کبد و…گرفته تا کاهش فشار های عصبی و روانی،احساس نشاط و شادمانی، افزایش اعتماد به نفس و ..

اما به راستی چند درصد جامعه در فعالیت های ورزشی مشارکت دارند؟ واقعیت این است که در ارائه این آمار ، اعداد متفاوتی اعلام شده است. در سال های گذشته در حالی که برخی کارشناسان آمار واقعی افراد درگیر در فعالیت های ورزشی را فقط ۴ تا ۵ درصد افراد جامعه عنوان کرده اند، از جانب مسئولان این آمار، گاه ۵۰ درصد و حتی بیشتر هم مطرح شده است. اگر مبنا را بر اساس تعداد افراد بیمه شده ورزشی در نظر بگیریم که این آمار به هیچ وجه رضایت بخش نیست. در پایان  سال ۴۰۲  تعداد بیمه شدگان ورزشی کشورحدود ۴ میلیون و۵۰ هزار نفر عنوان شد که در خوشبینانه ترین حالت حدود ۵ درصد جمعیت کشور می شود. آمار در خراسان جنوبی هم در همین حدود است. هر چند تعداد زیادی ، خارج از این آمار به فعالیت های پراکنده ورزشی می پردازند، ولی آن چه که آشکار است، میزان فعالیت های ورزشی در میان شهروندان ایرانی و به تبع آن خراسان جنوبی چندان رضایت بخش نیست و خوشبینانه ترین آمارها حکایت از حضور حداکثر  ۲۰ تا ۳۰ درصد شهروندان ایرانی در فعالیت های ورزشی دارد و بر اساس همین آمار حدود ۷۰ درصد ایرانی ها تقریبا هیچ فعالیت ورزشی ندارند. آمارهای نگران کننده ای که به همان نسبت میزان درگیری شهروندان با بیماری های مختلف جسمی و روحی را افزایش می دهد.

این در حالی است که به عقیده صاحب نظران، فعالیت ورزشی منظم ( حداقل ۳ جلسه در هفته) در کاهش امراض مختلف جسمی و روانی تاثیر غیر قابل انکاری دارد.
به طور کلی موانع گسترش فعالیت های ورزشی در بین اقشار مختلف  یا همان ورزش همگانی را در دو دسته کلی می توان بررسی کرد : نخست مسائلی که به مسئولان و متولیان امر مربوط می شود. برای مثال ورزش و جوانان با همکاری شهرداری می توانند زمینه برگزاری مسابقات محلات در رشته های فراگیرتر را برگزار کنند مانند مسابقات مینی فوتبال محلات درسال گذشته ، که به گفته مسئولان وقت با حضور ۸۹۰ تیم در نقاط مختلف استان برگزار شد. فراموش نمی کنیم در همین بیرجند و البته شهرهای دیگر تا چند دهه قبل عمده محله ها دارای یک زمین ورزشی، ولی خاکی و کوچک تر بودند. مکان هایی که همه جوانان محل می توانستند از آن استفاده کنند. زمین هایی که بسیاری ورزشکاران حرفه ای از دل آن ها بیرون آمدند. علاوه بر ورزش و جوانان و شهرداری ها، سازمان ها ونهاد های مختلف با توجه به بودجه هایی که ویژه ورزش کارکنان خودشان  دارند می توانند زمینه فعالیت کارکنان وحتی خانواده هایشان را فراهم کنند، اما به نظر می رسد در عمل از این ظرفیت ها آن طور که باید استفاده نمی شود.

خیلی از اداره ها و سازمان ها و حتی ورزش و جوانان برای پر کردن تقویم ورزشی خود سالی یک یا دو نوبت با صرف هزینه های زیاد اقدام به برپایی همایش های پیاده روی با جوایز گوناگون می کنند. در حالی که با این هزینه ها می توان با به کار گرفتن چند مربی ایستگاه های ورزشی برای چند ماه برپا کرد، یا این که کلاس های مختلف علوم ورزشی با حضور متخصصان برای اقشار مختلف در نظر گرفت تا تاثیر ماندگارتری داشته باشد و … نه انجام کارهایی که بیشتر بوی رفع تکلیف می دهد. از طرفی در حالی که نسبت به چند دهه قبل تعداد مکان های ورزشی افزایش چشمگیری یافته ولی متاسفانه به علت اجاره های سنگین این مکان ها، شرایط برای استفاده اقشار مختلف به خصوص مناطق محروم به خوبی فراهم نیست. چه خوب می شد اگر مسئولان ورزش و جوانان لااقل در سالن های مناطق محروم استان، مثل شمال شهر بیرجند، مهر شهر و …با هماهنگی، مساجد و یا پایگاه های بسیج و .. شیفت های رایگان برای اقشار محروم در نظر می گرفتند.

مسئله دوم مربوط به اقشار مختلف جامعه است که متاسفانه بیشتر آنان با مقوله ورزش بیگانه هستند.هر چند در این میان عواملی مانند بی توجهی مسئولان، اجاره بالای مکان های ورزشی و… مطرح می شود، ولی واقعیت این است که ورزش هایی مانند پیاده روی و دویدن و کوهپیمایی، استفاده از وسایل تندرستی که در بسیاری پارک ها و ایستگاه های ورزشی  وجود دارد( که البته بهتر بود در کنار نصب این دستگاه ها تابلو های آموزشی برای چگونگی استفاده از آن ها هم تعبیه می شد.) ضمن کم هزینه و در دسترس بودن درزمره سالم ترین فعالیتهای ورزشی هستند که درصد بسیار کمی از مردم از آن بهره می برند.  پیاده روی ورزشی لذت بخش، کم خطر و همگانی است که همه جا و همه وقت امکان انجام آن وجود دارد. بیاد داشته باشیم که توجه نکردن به ورزش همگانی موجب شده بیماری‌های مختلف و سکته‌های قلبی افزایش یابد به گونه‌ای که پس از حوادث جاده‌ای بیشترین علت مرگ در ایران ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی است.

انتهای یادداشت/