زنگ خطر در حاشیه شهر بیرجند به صدا درآمد/ رشد ۱۱ برابری جمعیت در حاشیه شهر

به گزارش اصحاب رسانه، خراسان جنوبی با ۱۵۱ هزار کیلومتر مربع به عنوان سومین استان پهناور کشور است و خشکسالی‌های ۲۰ ساله بسیاری از روستاهای استان را تخلیه کرده است و مهاجرت روستاها به حاشیه شهرها باعث رشد جمعیت و افزایش ساخت و سازها در این مناطق شده است.

بافت‌های ناکارآمد قصه پر غصه‌ای است که در سلسله جلسات پیشگیری از بافت‌های ناکارآمد به بررسی چگونگی و رفع آن پرداخته می‌شود. به علت خشکسالی پدیده مهاجرت، حاشیه نشینی و سکونت در بافت‌های ناکارآمد را در استان خراسان جنوبی شاهدیم.

بحث تخلیه روستاها و مهاجرت موضوعی است که همواره مدنظر مسئولان بوده چرا که روستاهایی در خراسان جنوبی داریم که به طور کامل تخلیه شده و در حاشیه شهرهای استان به ویژه بیرجند ساکن شده‌اند و این سکونت و تجمع جمعیت زیاد در نقاط حاشیه شهر مشکلات زیادی به دنبال دارد. 

معاون عمران روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی نیز در سومین نشست کارگروه پیش بینی و پیشگیری از گسترش بافت‌های ناکارآمد ستاد استانی باز آفرینی شهری خراسان جنوبی که در دادگستری بیرجند برگزار شد بار دیگر این مشکلات را گوشزد کرد و گفت: با وجود توسعه بی رویه و الحاق‌های  زیاد باز هم ساخت و سازهای بی رویه خارج از محدوده در روستاها وجود دارد. در دو سال گذشت ساخت و سازهای غیر مجاز در روستاهای حاجی آباد و امیر آباد را به فرمانداری بیرجند اعلام کردیم. 

قاسم تنها با بیان اینکه بسیاری از ساخت و سازها در اراضی ملی بوده است افزود: با توجه به برخی تخریب‌هایی که صورت گرفته اما متاسفانه ساخت و سازهای غیرمجاز بیشتر شده و امروز شاهد ساخت و سازهای پراکنده هستیم که توقع دریافت خدمات شهری هستند که کار را بسیار دشوار کرده است.

معاون عمران روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی گفت: طبق اعلام مرکز بهداشت روستای حاجی آباد و امیرآباد 22 هزار و ۳۰۰ نفر جمعیت داشته که رشد ۱۱ برابری دارد و تا ۱۰ سال آینده جمعیت این روستاها به ۴۰ هزار نفر می‌رسد که باید تدابیر بیشتری اندیشیده شود. 

تنها با بیان اینکه جمعیت روستاهای اطراف بیرجند در ۲۰ سال گذشته تاکنون ۷ برابر شده و در این مدت با توجه به اینکه رشد جمعیت در بیرجند دو درصد بوده میزان رشد در روستاهای مانند امیراباد و حاجی آباد به ۱۲ درصد رسیده است.

معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان جنوبی نیز با بیان اینکه هرگونه موازی کاری و مماشات دستگاه‌های خدمت رسان در بافت‌های ناکارآمد نه تنها موجب کاهش آن‌ها نخواهد شد بلکه به مرور زمان شاهد گسترش بافت‌های ناکارآمد و افزایش حاشیه نشینی خواهیم بود اظهار داشت: استان خراسان جنوبی در زمینه مهاجرت از روستا به شهر و خالی شدن روستاها جزو هفت استان اول کشور است و اقدامات دستگاه‌ها در کاهش این روند باید ملموس باشد.

وحدانی‌نیا  با اشاره به اینکه با توجه به مصوبات استانی و ابلاغ مرکز، هم‌مرز بودن با افغانستان و کمبودهای مورد توجه در شهرستان نهبندان باعث شد که سه دهستان این شهرستان مورد توجه کارگروه پیش‌بینی و پیشگیری از گسترش بافت‌های ناکارآمد قرار گیرد اظهار داشت: در این طرح تمامی دستگاه‌های مربوط باید اقدامات و خدمات حمایتی را در این سه دهستان انجام دهند و هدف اصلی از این اقدام خروجی مثبت و جلوگیری از مهاجرت است.

وی گفت: آنچه در این سه دهستان صورت می‌گیرد اقدامات در مبدا است اما برخی تلاش‌ها در مقصد هم همچون مناطق حاشیه نشین و شهرک‌های اقماری شهرستان بیرجند مانند حاجی‌آباد، امیرآباد، دستگرد و چهکند نیاز است که باید دستگاه‌ها به آن توجه کنند.

معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان جنوبی تصریح کرد: یکی از مهمترین آسیب‌های مهاجرت در مقصد، ساخت و ساز بی‌رویه و گسترش بافت‌های ناکارآمد است که ظرفیت شورای حفظ حقوق بیت‌المال باید در این زمینه به خوبی به کار گرفته شود.

وحدانی‌نیا گفت: زنان سرپرست خانوار هم در این مناطق باید مورد توجه ویژه قرار گیرند تا مشاغل خانگی تقویت شود.

مدیرکل امنیتی و انتظامی استانداری خراسان جنوبی نیز در این جلسه گفت: با توجه به گسترش مهاجرت و حاشیه‌نشینی تلاش برای توسعه فرهنگی ضرورت دارد که دستگاه‌ها باید به آن توجه داشته باشند.

محمدرضا دلیری با توجه به حرکت و خیز خدمت رسانی به مناطق محروم که در ماه‌های اخیر صورت گرفته مسئولان به جز توسعه اقتصادی باید توسعه فرهنگی را هم مدنظر قرار دهند افزود: خراسان جنوبی به واسطه شاخص‌های امنیتی که دارد جزو استان‌های امن کشور است که بیانگر تلاش نیروهای نظامی، انتظامی، اطلاعاتی و مردم است.

وی اظهار داشت: با توجه به بررسی‌های انجام شده مسایل و آسیب‌های اجتماعی یکی از تهدیدات در این استان است که اگر مهار نشود امنیت را به مخاطره خواهند انداخت.

مدیرکل امنیتی و انتظامی استانداری خراسان جنوبی تصریح کرد: در بحث توسعه متقارن شهر و روستا مسایل اجتماعی باید به خوبی مورد توجه قرار گیرد که متاسفانه شاهد برخی تکانه‌های اجتماعی در حاشیه شهر و روستاها هستیم که اگر نتوان با نگاه کاربردی به آن توجه کنیم قطعا امنیت اجتماعی را به مخاطره خواهد انداخت.

دلیری یادآور شد: بر اساس تهدیدات آماری تهدید حوزه اجتماعی در روستا به مراتب از شهرها بیشتر است که نیازمند اهتمام همه دستگاه‌های متولی است.

وی اظهار داشت: در برخی مناطق روستایی شاهد بروز اختلافات قومی و قبیله‌ای هستیم که بعضا به تعارض ختم می‌شود و برخی اختلافات به خاطر ممیزی مراتع است که با توجه به نزول رحمت الهی مسئله حقابه رودخانه‌های فصلی نیز باید با ورود کارشناسانه دستگاه‌ها مرتفع شود.