نقش فراجناحی در جهت دهی به فرایند انتخاب

رسانه‌های جمعی در تمامی مراحل شکل گیری افکار عمومی از آغاز تا داوری‌های مردم نقش فعال دارند. آنها با گردآوری و انتشار اطلاعات و اخبار آگا هی‌های لازم را در حوزه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و … در میان مردم ایجاد می‌کنند و با جذابیت بخشیدن به مطالب و موضوعات مورد نظر به برخی از مسائل یا اشخاص، محبوبیت، فوریت و ضرورت بیشتری می‌بخشند.

باید گفت قدرت رسانه در جهان امروز حرف نخست را در مدیریت افکار عمومی می‌زند و رسانه می‌تواند با جریان سازی فکری جایگاه ارزش و ضد ارزش را تغییر داده و به نفع گروه‌های حامی خویش گام بردارد. اما باید همواره این نکته را مد نظر داشته باشند که در قبال اعتمادی که افکار عمومی به رسانه شأن می‌کنند لزوم پاسخگویی دارند.

رسانه‌های محلی به دلیل اینکه جامعه هدف و مخاطبان محدود تر از نظر فراوانی و جغرافیایی در اختیار دارند به سادگی می‌توانند به خصوص در بزنگاه‌هایی مانند انتخابات افکار عمومی را جهت دهی کنند اما باید مد نظر داشته باشیم که در بزنگاه‌های مهم سیاسی از جمله انتخابات پیش رو امیدهای واهی را از سوی افراد خاص و یا جناح خاص پیش روی افکار عمومی قرار نداده و کارکرد رسانه‌ای مان جهت دهی اصولی و منطقی به انتخاب اصلح با نقشی فراجناحی باشد.

فعالیت ۸۱ رسانه در خراسان جنوبی

مدیرعامل خانه مطبوعات خراسان جنوبی گفت: در حال حاضر ۵۸ رسانه چاپی و ۲۳ پایگاه خبری در استان فعالیت می‌کنند.

سمانه سالاری ادامه داد: از مجموع رسانه‌های چاپی، شش روزنامه، هفت هفته نامه، پنج دو هفته نامه، ۱۵ ماهنامه، یک دوماهنامه، ۱۱ فصل نامه، ۱۲ دوفصل نامه و یک سالنامه هستند.

وی با اشاره به نقش رسانه‌ها در ایام انتخابات بیان کرد: رسانه‌ها قبل، حین و بعد از انتخابات نقش بسزایی در شفاف سازی جامعه ایفا می‌کنند.

سالاری ادامه داد: رسانه‌ها می‌توانند با اطلاع رسانی نتایج آرا به مردم و انتقال مطالبه‌های شهروندان طی این ایام به مسئولان، باعث ایجاد اعتماد بین ملت و دولت شوند.

مدیرعامل خانه مطبوعات خراسان جنوبی با اشاره به نقش آگاهی بخشی رسانه‌ها در جامعه بیان کرد: تبیین قوانین انتخابات از سوی رسانه‌ها نقش مهمی در برگزاری انتخاباتی سالم دارد.

وی بیان گرد: رسانه‌های برخط و الکترونیکی با توجه به برد بالا و گستره مخاطب، نقش مهم‌تری نسبت به رسانه‌های مکتوب ایفا می‌کنند و می‌توانند در رفتارهای سیاسی تغییر ایجاد کنند.

سالاری اظهار کرد: اگر رسانه‌ها طبق قوانین، وظایف یک کاندیدا را برای جامعه توضیح دهند و شهروندان را به سمت مطالبه گری درست و مثبت راهنمایی کنند، مردم انتخاب درستی خواهند داشت.

اولین وظیفه رسانه تبیین و تشریح قوانین و وظایف نمایندگان است

مدیرمسئول سایت خبری خاورستان هم گفت با بیان اینکه نقش رسانه‌ها در جریان سازی برای انتخابات چند نقش قابل توجه و شاخص است، بیان داشت: نکته اول این است که به نظر من رسانه‌ها وظیفه دارند بحث حدود اختیارات و وظایف نمایندگان را برای مردم تبیین کنند.

حسین خسروی چاهک افزود: اگر کار به درستی و واضح به عنوان انتخاب کنندگان تبیین شود باعث دو اتفاق مبارک خواهد شد. اول اینکه باعث می‌شود مردم چیزی فراتر از اختیارات نماینده را از او مطالبه نکنند، نکته مهم دیگر هم این خواهد بود که نماینده در حیطه وظایف خودش به درستی خدمت کند.

وی موضوع تبیین وظایف نمایندگان را بسیار ضروری دانست و ادامه داد: اگر یکی از نامزدها یا طرفداران نامزدها برای به دست آوردن رأی مردم قولی را به مردم بدهند، مردم با علم به وظایف یک نماینده می‌توانند تشخیص دهند که نامزد نمایندگی آیا وعده‌ای در حوزه اختیاراتش می‌دهد که اگر خلاف آن باشد معلوم است او برای رأی جمع کردن دروغ می‌گوید.

وی اولین وظیفه را برای هر فردی که در رسانه فعالیت می‌کند چه خبرنگار چه مدیر مسئول و… تشریح و تبیین قوانین و وظایف نماینده‌ها در چارچوب قانون عنوان کرد.

خسروی اضافه کرد: علاوه بر این مهمترین وظیفه‌ای که رسانه‌ها در راستای برگزاری انتخابات دارند، تشویق و ترغیب مردم برای شرکت مردم در اصل انتخابات است.

وی با اشاره به شرایط فعلی حاکم بر کشور و عملکرد نادرست برخی از مسئولان گفت: عده‌ای این موضوع را مطرح می‌کنند که ممکن است میزان مشارکت مردم در این انتخابات نسبت به انتخابات‌های قبل کاهش یابد، بنابراین رسانه‌ها وظیفه دارند، نقش مردم را به عنوان صاحبان اصلی این نظام را به آنها یادآوری کنند و عنوان هم کنند که اگر می‌خواهیم مجلس کارآمدی را داشته باشیم این کار آمدی به انتخاب درست ما بستگی دارد.

مدیر مسئول سایت خبری خاورستان در ادامه خاطرنشان کرد: به نظر من رسانه‌ها می‌توانند به انتخاب اصل تا حد زیادی کمک کنند، به این شکل که اول ویژگی‌های یک نماینده اصلح را برای مردم برشمردند.

وی معتقد است باید رسانه‌ها در طول ادوار مجلس و ریاست جمهوری تحقیق کنند که قبل از انتخابات، اما خمینی (ره) و در این سال‌ها مقام معظم رهبری چه رهنمودهایی را برای انتخاب یک نماینده عنوان کرده اند.

وی ادامه داد: افرادی که خود را در معرض انتخاب قرار داده اند نیز باید نسبت به شرایط حال کشور بدانند که چه افرادی باید داخل مجلس باشند، به عنوان مثال رسانه‌ها از این افراد بپرسند که آیا شما طرفدار شفافیت آرا هستید؟ که پاسخ آن دو کلمه بیشتر نیست.

رسانه با نگاه سیاسی و قومیتی ورود نکند

خسروی به طور صریح اعلام کرد به نظر من هیچ رسانه‌ای بی طرف نیست، چون طرفداری از یک نماینده و اعلام این حمایت بر اساس قانون کار نادرستی نیست، اما نکته مهم این است که اگر رسانه‌ای طرفدار یک فرد است و او را اصلح می‌داند و تلاش می‌کند که او رأی بیاورد، بعد از اینکه رأی آورد باید به نماینده انتخاب شده کمک کرد.

این فعال رسانه‌ای استان نوع کمک به نماینده را نیز مهم دانست و گفت: این کمک کردن به معنای پنهان کردن اشتباهات آن نماینده نیست بلکه باید خطاهایش را به وی یادآوری کنیم.

وی با بیان اینکه رسانه‌ها باید بزرگترین مشاوران نمایندگان باشند، اظهار داشت: این در حالی است که متأسفانه تعداد زیادی از نماینده‌ها وقتی به مجلس می رسند یا آن مشاوره را قبول نمی‌کنند و یا اجازه ارائه مشاوره به آن مدیر رسانه داده نمی‌شود.

وی معتقد است اینکه امروز رسانه از یک نماینده حمایت کند اشکالی ندارد اما اگر رسانه‌ها سعی کنند رقابت‌های انتخاباتی که در دوم اسفند ماه تمام می‌شود به رفاقت‌ها تبدیل شود این موجب پویایی مجلس خواهد شد.

خسروی به عنوان آخرین نکته در این زمینه افزود: در هنگامی که فرد اصلح را انتخاب می‌کنیم باید به این نکته برسیم که رأی ما رأیی است بین ما و خدای ما که در این صورت به طور حتم مجلس کار آمدی خواهیم داشت، اما اگر صرفاً با نگاه‌های سیاسی و شهری و جغرافیایی و قومیتی ورود کنیم به جایی نخواهیم رسید.

حمایت از جناح و احزاب خاص تهدیدی برای رسانه

خبرنگار بازنشسته روزنامه خراسان و مسئول تحریریه روزنامه امروز خراسان جنوبی یکی از کارکردهای رسانه فرهنگ سازی دانست و افزود: ایده فرهنگ سازی می‌تواند در زمینه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ورزشی باشد و متناسب با موضوعات روز بیشتر مورد توجه رسانه‌ها قرار می‌گیرد.

احمد حیدری با بیان اینکه در این میان نقش رسانه‌های مکتوب از رسانه‌های دیداری شنیداری و برخط بیشتر و تأثیر گذار تر است، بیان کرد: در حال حاضر در آستانه یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی قرار داریم چه رسانه‌های مکتوب و چه رسانه‌های برخط در این حوزه به طور مستقیم، وارد گود انتخابات و مسائل حاشیه‌ای آن شده اند.

وی با بیان اینکه هرچند حضور رسانه‌ها به خصوص رسانه‌های مکتوب در موضوع انتخابات را باید به فال نیک گرفت و از آن استقبال کرد، گفت: حمایت مستقیم از یک کاندیدا و دیدگاه‌های او شاید در کوتاه مدت موجب شور انتخاباتی شود اما یک تهدید ایجاد می‌کند که بعدها قابل پوشش نیست.

وی ادامه داد: به عنوان مثال نشریه‌ای که از جناح خاص یا افراد خاص حمایت می‌کند آیا می‌تواند پس از انتخاب آن فرد یا جناح و گروه خاص باز هم جانب مردم را بگیرد و از آنها انتقاد کند؟

رسانه‌ها پاسخگوی اعتماد مردم باشد

وی تصریح کرد: با توجه به تجربه‌ای که در حوزه رسانه دارم معتقدم که رسانه‌ها به طور عام و روزنامه‌ها به طور خاص باید مشوق حضور مردم در انتخابات باشند.

حیدری با اذعان به اینکه حمایت رسانه از کاندیدای جناح خاص برای آنان سبب فاصله با آحاد مردم می‌شود، گفت: آیا رسانه‌ای که در سمت و سوی حمایت از فرد یا جناح خاصی حرکت کرده است خواهد توانست مطالبات مردم را از فرد یا جناحی که به تبلیغ و حمایت از او پرداخته را بخواهد؟

وی با بیان اینکه رسانه باید پاسخگوی اعتماد مردم به خود باشد، گفت: اگر حمایت از فرد یا جناحی خاص تجربه ناموفقی باشد رسانه چه جوابی برای مردم خواهد داشت که با تبلیغ نادرست موجب انتخاب یک نماینده که اصلح نبوده را کرده است؟

به هر روی رسانه‌ها بخش جدایی‌ناپذیر زندگی مردم شده‌اند و به عنوان یکی از دستگاه‌های فراگیر و گسترده در دسترس همگان قرار دارند و در چگونگی شکل‌گیری رفتارهای سیاسی و انتخاباتی مؤثر و تعیین‌کننده می‌باشند. از این‌رو، علاوه بر توجه به کارکردهای مثبت و سازنده آن در توسعه سیاسی جوامع، باید با تدوین راهبردها و سیاستگذاری مناسب، به منظور تقویت مبادلات فرهنگ اسلامی بومی، در تقویت و رشد رفتار انتخاباتی شهروندان گام برداشت و توسعه سیاسی در رفتار انتخاباتی را به نسل‌های آینده منتقل کرد.