نوسان عادی اکثر سهام در بازارهای بورس و فرابورس ( به جز بازار پایه) ۵ درصد تعیین شده است اما بنا به دلایل مختلف یک سهم میتواند در روز نوسانی بالاتر از این دامنه داشته باشد. به طور کلی معاملات یک سهم به دلایل مختلفی میتواند متوقف شود که ۵ دلیل اصلی آن به شرح زیر است :
۱_ اگر قیمت پایانی یک سهم طی ۵ روز معاملاتی متوالی بیش از ۲۰ درصد نوسان داشته باشد، نماد این سهم به مدت ۶۰ دقیقه متوقف میشود و سپس معاملات با همان محدوده نوسان قبلی از سرگرفته میشود.
۲_ اگر قیمت پایانی یک سهم طی ۱۵ روز معاملاتی متوالی بیش از ۵۰ درصد نوسان تغییر مثبت یا منفی داشته باشد، معاملات سهم متوقف شده و شرکت باید کنفرانس اطلاعرسانی برگزار کرده و در آن به ابهامات پاسخ دهد و نتایج آنرا حداکثر ۲ روز کاری بعد باید در اطلاعیهای در کدال منتشر کند. در هنگام بازگشایی مجدد، سهم در دامنه مجاز ( +۵ تا -۵) باصطلاح کشف قیمت خواهد شد یعنی قیمت روز سهم در بازه -۵ تا ۵ درصدی قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی، مشخص میگردد. پس از مشخص شدن قیمت روز، مجددا معاملات نماد از سر گرفته میشود. در چنین حالتی ممکن است یک سهم در یک روز بین -۱۰ تا +۱۰ نوسان داشته باشد.
۳_ افشای اطلاعات بااهمیت یکی دیگر از دلایل توقف معاملات یک سهم است. اگر این اطلاعات از نوع (ب) یا کم اهمیتتر باشد، سهم در همان روز یا حداکثر روز معاملاتی بعد با محدودیت دامنه نوسان، کشف قیمت و بازگشایی میشود. اما اگر اطلاعات از نوع (الف) باشد، نماد در روز معاملاتی بعد، بدون محدودیت دامنه نوسان کشف قیمت و بازگشایی خواهد شد. در چنین حالتی ممکن است یک سهم نوسانی بالاتر از حد معمول داشته باشد.
۴_ مجمع عمومی عادی سالیانه نیز ۲ تا ۵ روز موجب بسته شدن یک نماد میشود. اگر سود نقدی در مجمع تقسیم شده باشد، هنگام بازگشایی قیمت سهم به اندازه سود نقدی کاهش پیدا میکند. در این حالت نیز کشف قیمت بدون محدودیت دامنه نوسان خواهد بود. اگر مجمع عمومی عادی سالیانه به منظور تصویب صورتهای مالی و تقسیم سود نباشد، بازگشایی و کشف قیمت با محدودیت دامنه نوسان خواهد بود.
۵_ وقتی شرکتی قصد افزایش سرمایه داشته باشد، یک مجمع عمومی فوقالعاده تشکیل میدهد و این موضوع باز هم نماد را بین ۲ تا ۵ روز کاری متوقف میکند. هنگام بازگشایی قیمت سهم با توجه به میزان افزایش سرمایه کاهش پیدا کرده و بازگشایی و کشف قیمت بدون محدودیت دامنه نوسان انجام خواهد شد.
به جز این موارد، عدم انتشار گزارشهای مالی و شفافسازی نیز منجر به مسدود و متوقف شدن نمادهای بورسی میگردد که مدت زمان بستهبودن آنها به نظر ناظر بازار بستگی دارد.
در مورد این سبد خاص ، نماد چکاپا به علت افشای اطلاعات نوع الف متوقف
شد و در هنگام بازگشایی، بدون محدوده نوسان کشف قیمت شد. به همین دلیل بازه
تغییرات بیشتر از ۵ درصد ( وحتی ۱۰ درصد) بود.
اما نماد سفارس به دلیل اطلاعات بااهمیت نوع ب متوقف شد و به همین دلیل با
محدودیت دامنه نوسان یکبار کشف قیمت شد ( احتمالا منفی۴٫۷) و دوباره با از
سرگیری معاملاتش، با فشار عرضه مواجه شده و مجددا ۵ درصد منفی شد.