گلی است که در جهان شهرت فراوانی دارد، اما اینجا در خراسان جنوبی به عنوان یکی از مراکز اصلی تولید آن قدرش را آن چنان که باید نمی‌دانند.
فصل برداشتش فرارسیده، اما به جای اینکه در مراکز اصلی خرید و فروش مبادله شود، در کنار خیابان و سر گذر تجارت می‌شود، تجارتی که می‌توان نام آن را تجارت خیابانی گذاشت. کشاورز، شب و روز تلاش می‌کند، زعفران را با اصول تایید شده بکارد و اکنون در سرمای پاییز برداشت می‌کند، اما گاهی حتی پول کارگرش هم حاصل نمی‌شود.
به گزارش نگاه خراسان جنوبی، کشاورز نیز به دلیل عدم آگاهی از ساز و کارهای خرید حمایتی، فروش به واسطه‌ها را به عنوان راحت‌ترین راه انتخاب می‌کند و نمی‌داند با این کار چقدر از ارزش محصولش کاسته می‌شود.
گوشه خیابان روی یک پارچه گل‌های زیبای بنفش رنگ زعفران را پهن کرده و بلند جار می‌زند: « گل زعفران؛ بیا ببر؛ از مزرعه تا خانه».
این فروشنده دست فروش زعفران می‌گوید: از کشاورزان قاینی این تعداد زعفران را خریده و سپس در بیرجند به علت اینکه فروش بیشتری دارد می‌فروشم. گل زعفران را از کشاورز را سر زمین کیلویی ۷۵ هزار تومان می‌خرم و در خیابان کیلویی ۸۰ هزار تومان می‌فروشم.
یکی دیگر از این افراد که زعفران سرایان را به خیابان برای فروش آورده، می‌گوید: از کشاورز ۷۲ هزار تومان می‌خرم و در مرکز استان به قیمت ۸۰ هزار تومان می‌فروشم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا تاکنون ماموران جلوی کارت را نگرفته‌اند، گفت: چندین سال است که این کار را انجام داده و سود خوبی کسب می‌کنم و کسی جلوی من را نگرفته است.
سود سرشار زعفران مثل همیشه به جیب دلالان می رود
پسربچه‌ای آن طرف تر در میان این دلالان نشسته بود و داد می‌زد “زعفران اصل قاین را از من بخرید”؛ او گفت: تولیدکننده زعفران نیستم و چون شنیده بودم این کار سود زیادی دارد زعفران را از قاینی‌ها خریده و به بیرجند آمده‌ام تا بفروشم.
این دلالان زعفران را به قیمت ۴۵ هزار تومان از کشاورزان خریده و سپس به مردم به قیمت ۸۰ هزار تومان می‌فروشند. عدم آگاهی کشاورزان روستایی از ساز و کارهای خرید حمایتی، عدم تبلیغات گسترده برای معرفی این طرح و شاید پولی که سر زمین حاضر و آماده از دلالان می‌گیرند، علت ایجاد شدن این معضل است.
علاوه بر فروش غیر منطقی این محصول باارزش، عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی از گل‌هایی که روی زمین ریخته تا دلالانی که حتی ماسک بر صورت نداشتند و مردمی که دورشان جمع شده بودند، معضل این روزهای شهر بیرجند در شرایط کرونایی است.
رئیس شورای ملی زعفران پیش از این گفته بود: باید جلوی فعالیت سوداگران و دلالان در عرصه اقتصادی گرفته شود تا فعال اقتصادی به راحتی بتواند صادرات کرده و ارز حاصل از آن را به چرخه اقتصاد کشور برگرداند، سیاست‌ها، روش‌ها و رویه‌های اقتصادی در کشور باید در راستای تحقق اهداف اقتصادی دولت و ایجاد انگیزه در بین فعالان اقتصادی سالم باشد، در حالی که متأسفانه در شرایط فعلی اینگونه نیست.
آغاز خرید حمایتی از زعفران
وحید ضیائیان احمدی، مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی به ایسنا اظهار کرد: باتوجه به برداشت زعفران تولیدی کشاورزان خراسان جنوبی و آغاز فصل برداشت زعفران، خرید حمایتی از کشاورزان شروع شده است؛ سه مرکز تعاون روستایی در شهرهای قاین، بیرجند، فردوس و سرایان فعال بوده و کشاورزان می‌توانند به آن مراجعه کنند.
مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی بیان کرد: قیمت خرید هر کیلوگرم زعفران نگین ۱۳ میلیون تومان و زعفران پوشال مرغوب ۱۱ میلیون تومان اعلام شده است. این قیمت به نسبت قیمت بازار بیشتر بوده و ۲۰ تا ۲۵ درصد از قیمت بازار بالاتر است.
وی با بیان اینکه پیش‌بینی ما این است که ۳ تن زعفران را امسال خریداری کنیم، افزود: سال گذشته میزان خرید حمایتی ۲۵۲۰ کیلوگرم بود و امسال تنها محصول امسال را خریداری کرده و قادر به خرید محصول سال گذشته نیستیم.
طرحی برای خرید از کشاورز واقعی
مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی با بیان اینکه جهت آگاهی بخشی کشاورزان، قبل از شروع برداشت، خرید حمایتی اعلام شد، اظهار کرد: گاهی یک سری از افراد و سودجویان، زعفران را از کشاورزان خرید می‌کنند و به ما می‌فروشند.
ضیائیان احمدی افزود: برای اینکه این اتفاق نیفتد، برای فروش محصول امسال، کشاورزان باید با مراجعه به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان، معرفی‌نامه‌ای مبنی بر تاییدیه سطح زیر کشت گرفته و سپس با این معرفی نامه به مراکز خرید حمایتی مراجعه کنند.
وی با بیان اینکه داشتن این معرفی نامه به این علت است تا خرید از کشاورز واقعی صورت گیرد، تصریح کرد: دستورالعمل ابلاغی مشخص است و از کشاورزان تقاضا داریم به آن توجه کنند.
مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی با بیان اینکه ما در حاشیه بازار فعالیت می‌کنیم و هدف ما تاثیر در بازار است تا قیمت خرید بالا رود، ادامه داد: قیمت‌ها نسبت به شروع طرح بالاتر رفته است. هدف این طرح، استفاده بهینه کشاورزان از مزایای آن است که در نتیجه افزایش قیمت خوبی نسبت به سال گذشته داشتیم.
وی با اشاره به اینکه سال گذشته تعدادی از کشاورزان از این طرح استفاده نکردند، تصریح کرد: کشاورزان توجه کنند زمانی که این طرح تمام شود، به هیچ عنوان تمدید نخواهد شد.
مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی با اشاره به اینکه کشاورزان تا پایان آذرماه فرصت دارند، اظهار کرد: امکان برگشت دادن زعفران به کشاورزان نیز فراهم شده و کشاورزان نباید نگران باشند.
تعیین دو روش برای خرید زعفران خراسان جنوبی
غلامرضا قوسی، رییس سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی نیز با بیان اینکه ۱۶ هزار و ۸۰۷ هکتار سطح از مزارع استان خراسان‌جنوبی زیر کشت زعفران است، اظهار کرد: با پیگیری‌های متعدد امسال نیز با هدف حمایت از کشاورزان و جلوگیری از افت قیمت، خرید حمایتی این محصول ارزشمند توسط دولت انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه بیشترین سطح زیرکشت زعفران در خراسان‌جنوبی به شهرستان قاین با پنج هزار و ۷۹ هکتار اختصاص دارد، تصریح کرد: خرید حمایتی زعفران تا ۳۰ آذرماه ادامه دارد و پیشنهاد شده مهلت خرید زعفران تا ۳۰ دی ماه جاری نیز تمدید شود.
وی از تعیین چهار مرکز برای خرید حمایتی زعفران خراسان‌جنوبی خبر داد و تصریح کرد: مراکز خرید زعفران در شهرستان‌های بیرجند، قاین و سرایان، فردوس محصول استراتژیک زعفران امسال را از زعفران‌کاران استان خریداری می‌کنند.
قوسی با تأکید بر اینکه خرید حمایتی زعفران به دو روش بورس کالا و فیزیکی انجام می‌شود، اظهار کرد: در روش بورس کالا زعفران با معرفی مدیریت‌های جهاد کشاورزی تحویل انبارهای بورس قرار می‌گیرد و از طریق نمادهای بورسی زعفران قابل عرضه است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌جنوبی ادامه داد: در روش خرید فیزیکی کشاورزان با مراجعه به مراکز خرید تعاون روستایی با معرفی جهاد کشاورزی زعفران را در اختیار مراکز خرید قرار می‌دهند و کارشناسان از لحاظ ظاهری زعفران را بررسی و ۳۰ درصد قیمت زعفران به‌صورت وجه نقد و مابقی پس از اعلام نتایج آزمایشگاهی طی مدت سه ماه قابل پرداخت است.
قوسی، قیمت خرید هر کیلوگرم زعفران نگین را ۱۳ میلیون تومان و زعفران پوشال مرغوب را ۱۱ میلیون تومان اعلام و بیان کرد: اولویت خرید حمایتی زعفران با کشاورزان زعفران‌کار استان است و سقف خرید زعفران از هر کشاورز ۱۰ کیلوگرم تعیین شده است.
وی خاطرنشان کرد: پیش‌بینی می‌شود امسال ۷۰ تن زعفران از اراضی زیر کشت این محصول در استان برداشت شود که برآورد می‌شود تولید زعفران نسبت به سال گذشته ۳.۵ درصد افزایش یابد.
