حماسه آفرینان کربلای ایران، آنانی که آغازی شدند بر پایان. آنانی که ایثارشان سبب شد تا سند افتخاری باشند برای آیندگان. آنانی که شجاعت، صلابت، از خودگذشتگی و شهادتشان شد روزی با نام سربیشه.
آنان که از همه لحاظ ۲۰ بودند در کربلای ۵ شهد شهادت نوشیدند تا برای همیشه افتخاری باشند برای سربیشه، نه برای خراسان جنوبی، نه برای ایران زمین.
آری آنان ۲۰ آلاله بودند از دیار روستاهای شگفت انگیز خراسان جنوبی که با نوشیدن شهد شهادت در تقویم سربیشه برای همیشه ماندگار شدند و روزی بانام سربیشه را آن خوش کردند.
کوتاه اما عمیق از کربلای ۵
عملیات کربلای ۵ با فاصله ۱۵ روز پس از عملیات کربلای ۴ انجام شد. این عملیات، پرهزینه‌ترین و پرتلفات‌ترین عملیات این جنگ بود و از آن به‌عنوان آغازی بر پایان جنگ ایران و عراق یاد می‌شود.
عملیات کربلای پنج ۱۹ دی ماه ۶۵ در منطقه شلمچه و شرق بصره آغاز شد و تا بیست و پنجم اسفندماه همان سال به طول انجامید.
در نتیجه این عملیات، نیروهای نظامی ایران اگرچه از دستیابی به هدف اصلی عملیات، یعنی تسخیر شهر بصره بازماندند، اما با این حال توانستند حدود ۱۵۰ کیلومتر مربع از منطقه اشغال‌شده شلمچه را آزاد و قسمت‌هایی از جنوب عراق را نیز به تصرف خود درآورند. در انتهای عملیات کربلای ۵ خطوط پدافندی ایران در نزدیکی پتروشیمی عراق ایجاد شد. از این عملیات به‌عنوان عملیات محاصره بصره نیز نام می‌برند.
جبهه ایران و عراق به خونین‌ترین روزهایش رسیده بود و تمام قدرت در طرف در زمین محدود شلمچه به میدان آمده بود. عراق حدود دو سوم استعداد ارتش خود یعنی ۱۸۰ تیپ را وارد منطقه نبرد کرده بود. می‌توان گفت شدیدترین و گسترده‌ترین عملیات در میان ۹۰ عملیات دفاع مقدس، کربلای ۵ بوده است.
مقدار گاز‌های ناشی از پرتاب گلوله هادر فضای جبهه به حدی زیاد بود و تنفس را برای رزمندگان مشکل می‌کرد. گفته می‌شود در این عملیات، ۳۰۰۰۰ نفر به شهادت رسیده ویا مجروح شدند. سپاه در عملیات کربلای ۵ آسیب جدی دید و تعدادی از فرماندهان و نخبگان مانند حاج حسین خرازی، حاج اسماعیل دقایقی، حجت الاسلام میثمی و ده‌ها شهید دیگر به شهادت رسیدند.
حمدانی از فرماندهان عراقی می‌گوید: بیش از ۵ هزار توپ و تانک در این منطقه بر روی هم آتش ریختند. شما نمی‌توانستید ۱۰ متر جا پیدا کنید که بمباران نشده باشد. وضعیتی که من دیدم را فقط در فیلم‌ها دیده بودم.
عملیات کربلای ۵ عملیاتی نظامی تهاجمی از سوی نیروهای مسلح ایران، علیه نیروی زمینی عراق، در جریان جنگ عراق و ایران است. این عملیات، ششمین عملیات نیروهای نظامی ایران برای فتح بصره است، که شدیدترین نبرد تاریخ جنگ ایران و عراق محسوب می‌شود.
قرارگاه خاتم الانبیاء (ص) به عنوان پایگاه مرکزی عملیات کربلای ۵ انتخاب شده بود و قرارگاه‌های کربلا، نجف و قدس هم در کنار این قرارگاه، مسئولیت راهنمایی و ساماندهی نیروها در جریان عملیات را بر عهده داشتند.
در عملیات کربلای ۵ نیروهای ایران به لحاظ مقاومت و جنگندگی دشمن در شرایط بسیار مشکل و پیچیده ای قرار داشتند چون منطقه عمومی شرق به دلیل اهمیت سیاسی و نظامی همواره جایگاهی قابل توجه در اندیشه طراحان جنگ داشته است.
رزمندگان سپاه اسلام برای آزادسازی مناطق تحت اشغال و دفع تجاوز دشمن ساعت ۱:۳۰ دقیقه بامداد ۱۹ دی سال ۱۳۶۵ عملیات «کربلای ۵» را با رمز «یا زهرا(س)» در منطقه شلمچه و شرق بصره آغاز کردند، این عملیات که بسیار پرهزینه و پرتلفات بود از آن به عنوان آغازی بر پایان جنگ ایران و عراق یاد می‌شود.
در این عملیات که ۷۰ روز به طول انجامید ۴۲ هزار و ۷۰۰ نفر از نیروهای دشمن کشته، زخمی و اسیر شدند و در طول مدت عملیات نیروهای نظامی ایران به مرز شهر استراتژیک بصره رسیدند.
طرح ریزی و اجرای عملیات کربلای ۵ از اصل غافل گیری در زمان، مکان (زمین) و طرح ریزی و تاکتیک استفاده شد. دشمن دچار غافل گیری شد. ۸۰ درصد از اهداف عملیات کربلای ۵ توسط رزمندگان ایران تامین شد و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز توانست بر اندیشه و قدرت نظامی عراق فایق آید. پس از این عملیات بود که قطعنامه ۵۹۸ در شورای امنیت سازمان ملل به بحث گذاشته شد و در تاریخ ۲۷/۰۴/۱۳۶۶ به تصویب رسید.
نکته نهایی اینکه کربلای ۵ بدون کربلای ۴ معنا و مفهوم ندارد و تفکیک آن ها غیرممکن است. اگر کربلای ۴ اتفاق نمی افتاد، دشمن غافل نمی شد و رزمندگان ایرانی نمی توانستند دشمن را در «زمین»، «زمان» و «طرح ریزی و تاکتیک» غافل کنند. بنابراین، عملیات کربلای ۵ ادامه عملیات کربلای ۴ است که پیروزی در آن سرنوشت جنگ را به نفع ایران تغییر داد.
عملیات کربلای ۵، در شرایطی انجام گرفت که رژیم صدام قصد داشت با تبلیغات گسترده در میان حامیانش، نسبت به قدرتِ مقاومت ارتش عراق در برابر تهاجمات برقآسای رزمندگان اسلام، امیدی کاذب ایجاد کند. در این علمیات، قویترین پدافند دشمن که با کمک مستشاران خارجی ایجاد شده بود تا عمق ۹ کیلومتری خاک عراق در هم شکسته شد و دشمن برای مقابله با تهاجم برقآسای رزمندگان اسلام، ۱۴۰ تیپ را که به این منطقه اعزام شده بود که از این میان ۸۱ تیپ و گردان به طور کامل و ۳۴ تیپ دیگر به میزان ۵۰ درصد آسیب دیدند، ده درصد از نیروهای هوایی عراق منهدم شدند و سنگینترین تلفات انسانی به ارتش دشمن وارد شد.
غافلگیر شدن دشمن در منطقه حساس و باارزشی چون شلمچه، با وجود اشراف کامل بر منطقه، از بارزترین ویژگی‌های عملیات کربلای ۵ محسوب می‌شود. علاوه بر گرد و غبار و مه غلیظ روز آخر و همچنین زمان عملیات (۲ بامداد)، عوامل اساسی دیگری در ایجاد این غافلگیر مؤثر بوده‌اند.
دفاع مقدس
روزی با نام سربیشه
در این عملیات ۲۰ نفر از شهرستان سربیشه شربت شیرین شهادت را نوشیدند و در ۲۶ دی ماه پیکر این شهدا در سربیشه به خاک سپرده شد. ایثار و از خودگذشتگی این شهدا مسوولان و متولیان امر بر آن داشت تا این روز را با نام شهرستان سربیشه در تقویم این شهرستان ثبت کنند تا برای همیشه تاریخ رشادت این دلیر مردان جبهه های کربلای ایران فراموش نشود.
به همین واسطه یادی می کنیم از این ۲۰ شهید کربلای ۵ شهرستان سربیشه.
بسیجی شهید غلامعلی شهبازی‌درح
تاریخ تولد: ۱۰ مهر ۱۳۴۶
تاریخ شهادت: ۲۵ دیماه ۱۳۶۵ منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید غلامرضا شریفی‌پناه
تاریخ تولد: ۰۷ مهر ۱۳۲۳
تاریخ شهادت: ۲۶ دیماه ۱۳۶۵ منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید علیرضا حسنی‌زولسک
تاریخ تولد: ۳۰ شهریور ۱۳۴۶
تاریخ شهادت: ۲۷ دیماه ۱۳۶۵ منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید علی بیدار
تاریخ تولد: ۰۹ اردیبهشت ۱۳۳۶
تاریخ شهادت: ۰۷ بهمن ۱۳۶۵ منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید زین‌العابدین دقتی‌پور
تاریخ تولد: ۰۱ اسفند ۱۳۴۶
تاریخ شهادت: ۰۳ بهمن ۱۳۶۵ منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید عباس محمدی
تاریخ تولد: ۱۰ خرداد ۱۳۴۵
تاریخ شهادت: ۲۶ دیماه ۱۳۶۵ منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید حسین رحیمی
تاریخ تولد: ۰۳ فروردین ۱۳۴۶
تاریخ شهادت: ۳۰ دیماه ۱۳۶۵ منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید رضا فنوی
تاریخ تولد: ۰۱ تیرماه ۱۳۴۶
تاریخ شهادت: ۲۵ دیماه ۱۳۶۵ منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید حسن شادنوش
تاریخ تولد: ۱۱ فروردین ۱۳۴۴
تاریخ شهادت: ۰۴ دیماه ۱۳۶۵ منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید حسین خزاعی
تاریخ تولد: ۰۵ تیرماه ۱۳۴۱
تاریخ شهادت: ۰۴ دیماه ۱۳۶۵ منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید جعفر احراری‌درح
تاریخ تولد: ۱۰ اردیبهشت ۱۳۴۶
تاریخ شهادت: ۱۱ دیماه ۱۳۶۵ منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید جواد پارسی‌مود
تاریخ تولد: ۰۸ بهمن ۱۳۴۹
تاریخ شهادت: ۲۱ دیماه ۱۳۶۵ منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید احمد احراری
تاریخ تولد: ۱۰ اردیبهشت ۱۳۴۶ شهر مشهد
تاریخ شهادت: ۱۱ بهمن ۱۳۶۵ منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید اسدالله مقیمی
تاریخ تولد: ۰۲ فروردین ۱۳۴۶ شهر مشهد
تاریخ شهادت: ۱۶ اسفند ۱۳۶۵ منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید محمد قاسم‌زاده‌کنگان
تاریخ تولد: ۰۲ فروردین ۱۳۳۶
تاریخ شهادت: ۰۴ دیماه ۱۳۶۵ منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید محمد گلی
تاریخ تولد: ۰۹ آذر ۱۳۴۳
تاریخ شهادت: ۰۴ دیماه ۱۳۶۵
منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید محمدحسین حداد
تاریخ تولد: ۰۹ دیماه ۱۳۴۶
تاریخ شهادت: ۲۵ دیماه ۱۳۶۵
منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید مسعود اکبری
تاریخ تولد: ۱۸ تیرماه ۱۳۴۶
تاریخ شهادت: ۲۶ دیماه ۱۳۶۵
منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید محمدحسن ابراهیمی
تاریخ تولد: ۰۲ خرداد ۱۳۳۷
تاریخ شهادت: ۲۶ دیماه ۱۳۶۵ منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
بسیجی شهید محمدعلی یزدان‌پناه
تاریخ تولد: ۰۲ شهریور ۱۳۴۶
تاریخ شهادت: ۲۴ دیماه ۱۳۶۵ منطقه عملیاتی شلمچه – کربلای ۵
نامه امام درباره رسیدگی به عملیات کربلای ۵ به آقایان خامنه‌ای و هاشمی
دفاع مقدس
در یازدهم بهمن ماه سال ۶۵ در حالی که حدود سه هفته از شروع عملیات کربلای پنج می گذشت، امام خمینی در نامه ای خطاب به روسای جمهور و مجلس وقت آقایان خامنه ای و هاشمی موارد مهمی را درباره این عملیات متذکر شدند.
پرتال امام خمینی(س): در یازدهم بهمن ماه سال ۶۵ یعنی در حالی که سه هفته ای از شروع عملیات کربلای پنج(۱) می گذشت، فرماندهان عملیاتی این عملیات، در نامه ای به امام خمینی خواستار تامین ادوات نظامی شدند. امام نیز در نامه ای خطاب به آیت الله خامنه ای که آن زمان در کسوت رئیس جمهور و رئیس شورای عالی دفاع و مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی که رئیس مجلس شورای اسلامی بودند، بر رساندن مایحتاج نظامی به جبهه ها تاکید کرده و آن را شرعا و عقلا واجب دانستند. متن نامه امام در ادامه آمده است: [فرماندهان منطقۀ عملیاتی «کربلای ۵» طی درخواستی اضطراری به محضر امام خمینی، فرماندۀ کل قوا، با بیان نیازهای عاجلِ خویش شامل توپخانه، نفربر زرهی، تانک و توپ ضد هوایی و ذکر آمار تجهیزات مورد نیاز خواستار تأمین و ارسال آن شده اند. امام خمینی در پاسخ به این درخواست چنین مرقوم فرموده اند:
بسمه تعالی
جنابان حجتی الاسلام آقای خامنه ای و آقای هاشمی ـ اعزّهما الله تعالی
با وضعیت بسیار خطیری که با آن مواجه هستیم شرعاً و عقلاً لازم است برای رساندن مایحتاج رزمندگان جان به کف کربلای ۵ سریعاً اقدام شود. مسامحه در این امر یک فاجعه خدای نخواسته ممکن است به بار آورد. والسلام علیکما و رحمة الله.
