شاخص بازار سهام در دو روز ابتدایی هفته همچنان روند صعودی خود را حفظ کرده است. این روند ناشی از چیست و چقدر تداوم دارد؟
دنیای اقتصاد در این مورد تحلیل کرده است: در ابتدای معاملات این هفته، فعالان بازار به شدت نگران اثرگذاری منفی دو موضوع بازگشت مجدد ایران به لیست سیاه FATF و شیوع کرونا بر معاملات سهام بودند. البته در دقایق ابتدایی معاملات این روز نیز اثرپذیری برخی معاملهگران بهخصوص تازهواردها از همین دو عامل منفی به ریزش حدود ۱۲ هزار واحدی شاخص کل منتهی شد. اما این نماگر به سرعت تغییر مسیر داد و در نهایت با رشد ۳۱۱۴ واحدی همراه شد.
در سهام بنگاههای بورسی نیز نوسان آنچنان زیاد بود که برخی نمادها در مدت زمان کوتاهی از صف فروش به صف خرید جهش کردند. در واقعیت امر نیز این دو عامل باید اثر خود را بر معاملات سهام به جا میگذاشتند اما این روزها دیگر این نوع تحلیلهای احتمالی مورد توجه بازار قرار نمیگیرد و به نظر میرسد همچنان بورس تهران بهجای اثرپذیری از عواملی همچون شیوع بیماری و بازگشت به فهرست سیاه FATF و دیگر خبرهای منفی، بیشتر به عوامل مثبت همچون افزایش نرخ دلار و البته جریان نقدینگی توجه دارد.
نگاهی به گروههای برتر معاملات روز گذشته بورس تهران و قرارگیری صنایع کامودیتیمحور در صدر ارزش دادوستدها و همچنین نمادهای اثرگذار بر رشد شاخص کل، خود گواهی بر این مدعا و اثرپذیری بالای بازار سهام از رشد نرخ دلار است.
جایی که روز شنبه شاهد رشد بیش از ۷ درصدی نرخ دلار و سکه نسبت به قیمتهای پایانی انتهای هفته گذشته بودیم و این روند در معاملات روز یکشنبه نیز حفظ شد و دلار با افزایش ۳/ ۱ درصدی، به ۱۵ هزار و ۳۵۰ تومان رسید.
در شرایط فعلی علاوه بر رشد نرخ دلار در بازار آزاد، درحالحاضر رشد بازار سهام را میتوان نتیجه خودتاییدشوندگی این بازار قلمداد کرد. به عبارت دیگر پولهایی که در سالجاری به خصوص ماههای گذشته توانسته بودند از خرید سهام سود کنند، انگیزهای تازه برای افزایش حضور در این بازار پیدا کردهاند.
در ادبیات «اقتصاد رفتاری» به این پدیده مکانیزم بازخورد (Feedback) گفته میشود. این مکانیزم به معنای آن است که وقتی یک عمل (مثلا خرید سهم) با سود همراه میشود و این سود به علت ورود پرقدرت نقدینگی باشد، مجددا انگیزهای برای ورود پول جدید ایجاد میکند. در چنین شرایطی گفته میشود نوعی رفتار خودتاییدشونده رخ داده و پولهای جدید میتوانند با اطمینان بیشتری وارد بازارها شوند. این موضوع به رشد هر چه بیشتر قیمتها کمک میکند و به چرخهای تکرارشونده تبدیل میشود.